‏TRIZ‏ (نظريه حل خلاقانه مساله ) یکی از موثرترین روشهای توسعه نوآوری است . این روش شناسی ‏قدرتمند نياز به سازش و ايجاد تعادل ناشي از تضاد بين مقياسهاي مختلف عملکرد را ازبين مي برد. ضمنا ‏TRIZ‏ ‏ازشناسايي تضادها به عنوان موقعيتهايي براي بهبود و تصحيح فرآيند طراحي استقبال مي کند‏

چهل اصل نوآوری TRIZ

اصل ۱ – جداسازی

الف ) جسم را به اجزای جدا از هم تقسيم کنيد.

ب ) جسم را به صورت قطعه قطعه در آوريد.

ج ) ميزان قطعه قطعه بودن جسم را افزايش دهيد.

اصل ۲– استخراج

الف ) مشخصه يا قطعه‌ای مزاحم جسم را از آن برگزينيد ( آن را جدا کرده يا حذف کنيد )

ب ) تنها مشخصه يا قطعه لازم را برگزيند .

اصل ۳– کيفيت موضعی

الف ) از ساختار همگن يک جسم يا محيط خارجی ( عملکرد بيرونی ) , به سوی ساختار ناهمگن گذر کنيد

ب ) اجرای مختلف جسم را به انجام کارکردهای مختلف وا داريد .

ج ) هر قسمت از جسم را, در شرايطی که عملکرد آن مطلوبتر است قرار دهيد .

اصل ۴ – عدم تقارن

الف ) فرم تقارن يک جسم را با فرم نامتقارن آن جايگزين کنيد .

ب ) در صورتی که جسم موجود نامتقارن است ميزان عدم تقارن آن را افزايش دهيد .

اصل ۵ – ترکيب‌کردن ( ادغام کردن)

الف ) اجسام مشابه يا اجسامی را که برای انجام عملکردهای پياپی در نظر گرفته شده‌اند به صورت مکانی با يکديگر ترکيب کنيد .

ب ) عملکردهای مشابه يا پياپی را به صورت زمانی با يکديگر ترکيب کنيد .

اصل ۷ – تو در تو بودن

الف ) جسمی را داخل جسم دوم و جسم دوم را نيز داخل جسم سوم قرار دهيد.

ب ) جسمی از داخل حفره‌ای در جسم ديگر بگذرانيد.

اصل ۸ – عامل تعادل و توازن

الف ) وزن جسم را به وسيله اتصال دادن آن با جسم ديگری که دارای نيروی بالا برنده است , جبران کنيد .

ب ) وزن جسم را به وسيله نيروهای آيروديناميکی يا هيدروديناميکی جبران کنيد .

اصل ۹ – مقابله پيشاپيش

الف ) در صورتی که لازم است عملکردی انجام شود , مقابله پيشاپيش نسبت به آن را مد نظر داشته باشيد .

ب ) در صورتی که لازم است جسمی تحت کشش باشد , کشش متضاد آن را پيشاپيش مد نظر داشته باشيد .

اصل ۱۰ – کنش پيشاپيش

الف ) کنش مورد نياز را به صورت کلی و جزئی , پيشاپيش انجام دهيد .

ب ) به اجسام طوری نظم بدهيد که بدون اتلاف وقت در زمانی که منتظر کنش هستند , وارد عمل شوند.

اصل ۱۱- حفاظت پيشاپيش

قابليت اطمينان نسبتا پايين يک جسم را با يک حرکت خنثی کننده, پيشاپيش جبران کنيد .

اصل ۱۲ – هم پتانسيلی

شرايط کار را طوری تغيير دهيد که لازم نباشد جسمی بالا رفته يا پايين بيايد .

اصل ۱۳ – معکوس کردن

الف ) به جای عملکردی که توسط مشخصات مساله تحميل شده عملکرد مخالف آن را به کار گيريم .

ب ) شئ را به يک قطعه متحرک تبديل کنيد , يا اينکه قطعات غير متحرک را متحرک ساخته و محيط خارج را غير متحرک نمايد .

اصل ۱۴ – كروی ساختن

الف ) قطعه های خطی و سطوح مسطح را با قطعات و سطوح خميده و همچنين اشکال مکعبی را با اشکال کروی تعويض کنيد

ب ) از غلتک‌ها , توپ‌ها و مارپيچ‌ها استفاده کنيد .

اصل ۱۵- پويايی

الف ) مشخصات جسم يا محيط خارج را به گونه‌ای بسازيد که برای عملکرد بهينه , عمليات در هر مرحله به طور خودکار تنظيم شود .

ب ) جسم را به عناصری تقسيم کنيد که بتوانند به صورت مرتبط با هم , موقعيت خود را تغيير دهند .

ج ) در صورتی که جسمی غير قابل حرکت يا قابل تعويض کنيد .

اصل ۱۶- عملکرد ناقص, بيش از حد يا مازاد

اگر به دست آوردن 100% يک اثر مطلوب مشکل است , برای ساده‌سازی مساله مقداری کمتر يا بيشتر از آن را به دست آوريد .

اصل ۱۷ – حرکت به بعدی جديد

الف ) مسائل مربوط به حرکت خطی جسم را با امکان پذير ساختن حرکت در دو بعد , برطرف کنيد ( در راستای يک سطح ) . به نحو مشابه , مسائل مربوط به حرکت جسم در يک صفحه را با امکان پذير ساختن حرکت در سه بعد , برطرف نماييد .

ب ) به جای آرايش اجسام در يک لايه, آرايشی چند لايه‌ای را به کار ببريد .

ج ) جسم را کج کرده يا بر روی لبه خود بچرخانيد .

د ) تصاوير را بر روی سطوح مجاور يا عقب جسم بياندازيد .

اصل ۱۸- ارتعاش مکانيکی

الف ) جسم را به ارتعاش وا داريد .

ب ) اگر جسم در حال نوسان است , فرکانس آن را تا حد فرا صوت افزايش دهيد .

ج ) فرکانس تشديد را به کار بگيريد .

د ) به جای ارتعاشات مکانيکی از ارتعاشات پيزو استفاده کنيد .

ه ) ارتعاشات فرا صوت و ميدان الکترومغناطيسی را با هم به کار بگيريد .

اصل ۱۹ – عملکرد دوره ای

الف ) به جای عملکرد مستمر از يک عملکرد دوره ای ( ضربه ای ) استفاده کنيد .

ب ) در صورتيکه يک عملکرد هم اکنون دوره ای است , فرکانس آن را عوض کنيد .

ج ) از توقف های بين ضربه‌ها برای تامين کنش‌های اضافی بهره بگيريد .

اصل۲۰ – تداوم کنش مفيد

الف ) عملکرد را بدون توقف به انجام برسانيد , در اين حال بايد تمام قطعات جسم به طور مستمر و با ظرافت کامل , در حال کار باشند .

ب ) يک حرکت زايد و واسطه‌ای را حذف کنيد .

اصل۲۱- حمله سريع

عملکرد زيان بار يا خطرناک را با سرعت بسيار بالا به انجام برسانيد.

.

اصل۲۲- تبديل ضرر به سود

الف ) يک اثر زيان بار يا يک عامل زيان بار محيطی را برای به دست آوردن يک اثر مثبت به کار بگيريد .

ب ) با ترکيب يک عامل زيان بار با يک عامل زيان بار ديگر , آن را از ميان برداريد .

ج ) مقدار کنش زيان بار را تا جايی که ضررهای آن بر طرف شود , افزايش دهيد .

اصل ۲۳- باز خورد

الف ) بازخورد را ارائه کنيد .

ب ) در صورتی که بازخورد هم اکنون موجود است , آن را معکوس کنيد .

اصل ۲۴- واسطه و ميانجی

الف ) برای انتقال يا انجام يک عملکرد , از يک جسم واسطه استفاده کنيد .

ب ) جسم به طور موقت به جسم ديگری که حذف کردن آن آسان است , متصل کنيد .

اصل ۲۵- خدمت دهی به خود

الف ) کاری کنيد که شئ مورد نظر کارهای خدماتی, کارکردهای کمکی و عمليات مربوط به تعميرات خود را, خود انجام دهد . ب ) از زايدات مواد و انرژی استفاده کنيد .

اصل ۲۶- کپی‌کردن

الف ) به جای استفاده از جسمی که ساختار پيچيده دارد , گران قيمت و حساس است و کار با آن راحت نيست , از کپی ساده و ارزان قيمت آن استفاده کنيد .

ب ) يک جسم يا سيستمی متشکل از چند جسم را با کپی و يا تصاوير اپتيکی آن تعويض کنيد برای کوچک و بزرگ کردن تصوير می‌توانيد از يک مقياس استفاده کنيد .

ج ) در صورتی که از کپی‌های اپتيکی با نور معمولی استفاده می‌کنيد آنها را با نوع مادون قرمز يا ماورای بنفش تعويض کنيد

اصل ۲۷- استفاده از جسم ارزان  قيمت با عمر کوتاه به جای جسم گران قيمت و با دوام 

يک جسم گران قيمت را با مجموعه‌ای از اجسام ارزان قيمت تعويض کرده و از برخی مشخصا ت چشم پوشی کنيد ( برای مثال عمر طولانی ) .

اصل ۲۸- تعويض يک سيستم مکانيکی

الف ) سيستم مکانيکی را با يک سيستم نوری صوتی يا بويايی تعويض کنيد .

ب ) از ميدان‌های الکترونيکی, مغناطيسی يا الکترو مغناطيسی برای اثر گذاری بر جسم استفاده کنيد .

ج ) ميدان‌ها را تعويض کنيد .

د ) يک ميدان را به همراه ذرات فرو مغناطيس به کار ببريد .

اصل ۲۹- استفاده از ساختار پنوماتيک يا هيدرو ليک

قطعات جامد يک جسم را با مايع يا گاز تعويض کنيد اين قطعات برای باد شدن می توانند از هوا يا آب استفاده کنند, همچنين می‌توانيد بالش‌های هوا يا هيدرواستاتيک را به کار بگيريد .

اصل ۳۰- پرده های انعطاف پذير يا پوسته‌هاي نازک

الف ) ساختار معمول را با غشای انعطاف پذير و پرده‌های نازک تعويض کنيد .

ب ) يک جسم را به وسيله پرده‌های نازک غشای ظريف از محيط خارج آن جدا کنيد .

اصل ۳۱ – استفاده از متخلخل 

الف ) جسم را متخلخل نموده يا از اجرای متخلخل اضافی استفاده کنيد ( به صورت محتويات داخلی‌, روکش و غيره )

ب ) در صورتی که جسم هم اکنون متخلخل است , حفره ها را پيشاپيش با ماده‌ای پر کنيد .

اصل ۳۲- تعويض رنگ 

الف ) رنگ جسم يا محيط اطراف آن را تغيير دهيد .

ب ) شفافيت جسم يا محيط اطراف آن را تغيير دهيد .

ج ) به منظور مشاهده بهتر اجسام يا اشيايی که ديدن آنها مشکل است , از مواد افزودنی رنگين استفاده کنيد .

د ) در صورتی که هم اکنون از چنين مواد افزودنی استفاده می شود , از علايم درخشان يا اجزای ردياب استفاده کنيد .

اصل ۳۳- همجنس و همگن‌سازی

کاری کنيد که اجسام با جسم اوليه هم جنس خود , يا جنسی  با رفتار مشابه جنس خود , تعامل داشته باشند .

اصل ۳۴- ردکردن و باز سازی قطعات

الف ) پس از تکميل يک عملکرد و يا بی استفاده شدن يک جزء از جسم , آن را دور انداخته يا تغيير دهيد ( مثلا آن را تخريب يا حل کنيد يا بخار نماييد )

ب ) هر قطعه استفاده شده جسم را سريعاً بازسازی کنيد .

اصل ۳۵- تغيير خواص فيزيکی و شيميايی يک جسم 

حالت کلی يک جسم , تراکم چگالی , ميزان انعطاف پذيری و يا دمای جسم را عوض کنيد .

اصل ۳۶ – تغيير فاز

اثری را که زمان تغيير فاز يک ماده اتفاق می‌افتد , به کار بگيريد نمونه‌های زمان تغيير حجم يا زمان تغيير حجم يا زمان آزاد‌سازی يا جذب انرژی هستند .

اصل ۳۷- انبساط حرارتی

الف ) از انبساط ( انقباض ) يک ماده به کمک حرارت ( سرما ) استفاده کنيد .

ب ) از مواد متفاوت با ضرايب انبساط حرارتی متفاوت بهره بگيريد .

اصل ۳۸ – استفاده از اکسيد کننده‌های قوی

الف ) هوای معمولی را با هوای غنی شده جايگزين کنيد .

ب ) هوای غنی شده را با اکسيژن جايگزين کنيد .

ج ) در داخل اکسيژن يا هوا , ماده را در معرض اشعه يونيزه کننده قرار دهيد .

د ) از اکسيژن يونيزه شده استفاده کنيد .

اصل ۳۹ – محيط بی اثر

الف ) محيط معمولی را با محيط بی‌اثر تعويض نماييد .

ب ) فرايند را در خلا به انجام برسانيد .

اصل ۴۰ – مواد مرکب

ماده همگن را با يک ماده مرکب جايگزين کنيد  .